در آموزه های دینی ارزش انسان در ثروت اندوزی،تجمل گرایی،لباس زیبا و ... ظهور نمی کند، بلکه ارزش انسان در عناصر ارزشی دیگر ظهور می کند. به قول سعدی:
تن آدمی شریف است به جان آدمیت نه همین لباس زیبا است نشان آدمیت
در اسلام ارزش های انسانی در معنویت، بندگی خدا و تقوا گرایی ظهور می کند، از این رو انسان های با تقوا و با معنویت، با ارزش ترین انسان هایند. پیامبر اسلام(ص) با برتری های نژادی و قومی و افتخارات و ارزش های جاهلی مبارزه نمود و فرمود: «یا ایّها النّاس! ألا إنّ ربکم واحدٌ و إنّ أباکم واحدٌ ألا لا فضل لعربیٍ علی عجمیٍ و لعجمیٍ علی عربیٍ و لا أسود علی أحمر و لا لأحمر علی .سود إلاّ بالتّقوی».[1]
از سوی دیگر دانش و جهاد نیز به عنوان ارزش های انسانی بیان شده است : «قل هل یستوی الّذین یعلمون و الّذین لا یعلمون».[2] پیامبر اسلام برای ترغیب به این ارزش فرمود: «طلب العلم فریضه علی کلّ مسلم»[3] بر اساس اهمیت و ارزش دانش بود که پیامبر بعد از پیروزی در جنگ بدر – که برخی از اسیران مشرکان با سواد بودند – دستور داد که اسیران با سواد می توانند با آموزش نوشتن و خواندن به ده نفر از کودکان مسلمان آزاد شوند.[4]
در قرآن دربارةارزش جهاد آمده است: «... فضّل الله المجاهدین علی القاعدین اجراً عظیماً».5]
بیان این نکته ضروری است که در حوزة تعلیماتی اسلام ارزش های دیگر مانند خدمت به بندگان خدا، حمایت از مظلومان، انفاق و ... نیز وجود دارد.
پی نوشت ها:
[1] وسایل الشیعه، ج 18، ص 13؛ دعائم الاسلام، ج 1، ص 12.
[2] زمر( ) آیة 9.
[3] وسایل الشیعه، ج 18، ص 13؛ دعائم الاسلام، ج 1، ص 82.
[4] الطبقات الکبری، ج 2، ص 22.
[5] نساء ( ) آیة95.