پاسخ : مکر در معنا به مفهوم ترسیم و اجرای هر گونه نقشه گام به گام و پنهانی برای رسیدن به هدفی خاص است و چنانچه بکار گیری این شیوه با اهداف پلید و ظالمانه باشد به آن ( مکر سیئ ) یا مکر زشت گفته شده است . ( لذا واژه مکر به تنهایی در بردارنده مفاهیم زشت و نکوهیده نیست . )
اسْتِکْبَارًا فِی الْأَرْضِ وَ مَکْرَ السَّیِّئِ وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ...(سوره فاطر آیه 43 )
برترىجستنى در زمین و مکر زشت و فرود نیاید مکر زشت جز به اهلش
برابرآنچه که در آیات مربوطه میخوانیم خداوند خود بهترین بکار گیرنده این نوع شیوه در برابر مکر ظالمین است و خداوند در برابر مکاران ظالم و ستمگر متقابلا این شیوه را که متناسب با رفتار خود آنهاست بکار میگیرد:
وَمَکَرُواْ وَمَکَرَ اللّهُ وَاللّهُ خَیْرُ الْمَاکِرِینَ ( سوره آل عمران آیه 54 )
و مکر کردند و مکر کرد خدا و خدا است بهترین مکرکنندگان
همچنین بکار گیری این روش از ناحیه مکاران بدلیل ماهیت پنهانی اش از دید خداوند پنهان نیست و مامورین خداوند از ابتدای شکل گیری آن ( در ذهن ) تا انتها به ثبت و کتابت آن میپردازند :
وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّاء مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّکْرٌ فِی آیَاتِنَا قُلِ اللّهُ أَسْرَعُ مَکْرًا إِنَّ رُسُلَنَا یَکْتُبُونَ مَا تَمْکُرُونَ ( سوره یونس آیه 21 )
و هرگاه چشانیم مردم را رحمتى پس از سختى که بدانان رسیده ناگهان ایشان را است مکری در آیتهاى ما بگو مکر خدا سریع تر است همانا فرستادگان ما مىنویسند آنچه رامکر کنید
*************
شبهه دیگری درهمین رابطه : چنانچه خدا توانایی برخورد علنی و مستقیم و قهر آمیز با مکاران را دارد توسل متقابل او به این شیوه ( مکر) در برابر آنها چه توجیهی دارد ؟!
پاسخ : شکی نیست خدای قادر متعال بدون بکار گیری شیوه مکر نیز توانایی هر گونه برخورد علنی و قهر آمیزبا مکاران بد اندیش ستمگر را دارد . به این آیه توجه کنید :
آیا ایمن شدند آنان که مکر کردند بدیها را که فرو بردشان زمین یا بیایدشان عذاب از جائى که نمىدانند؟ ( سوره نحل آیه ?? )
در هر صورت بکارگیری شیوه های گوناگون ( همینطور زمان اجرای آن ) از ناحیه خداوند بستگی به خواست خود او و نیز به ا نحاء گوناگون اعمال انسانها دارد . چنانچه برابر آیات متعدد خداوند در موارد زیادی به انسانها تا روز موعود ( روز جزا – روز قیامت ) مهلت میدهد و این نشانگر هیچگونه ضعف یا تناقض در صفات خداوند نیست .